Smear kontrolü, rahim ağzınızdan bir sürüntü alınmasıyla yapılabilcek bir testtir. Bu sürüntüyü almak oldukça kolay olup süreç ağrıszdır. Sürüntü örneği kadın hastalıkları ve doğum uzmanları tarafından alınmalıdır.
Smear Testi Nedir?
Öncellikle rahim ağzı (serviks) kanseri olmak üzere rahim ağzında ortaya çıkan hücresel düzensizlik ve kansere neden olan hücrelerin ve enfeksiyonların tespit edilmesinde kullanılan smear testi ayrıca rahim iç zarı (endometrium) kanserinin de erken teşhisi konusunda yardımcı olur.
Bu şekilde hücresel bozukluklar rahim ve rahim ağzı kanserine dönüşmeden erken dönemde ortaya çıkarılır ve tedavisi yapılır. Hasta sağlığına tam olarak kavuşabilir.
Bunun için uygun zaman nedir, onu da iyi bilmek gerekir.
Smear Kontrolü Ne Zaman Yapılmaya Başlamalı?
Smear testi ilk cinsel ilişkiden en fazla 3 sene sonra ya da 21 yaşından sonra yapılmaya başlanabilir. 30 yaşından küçük kadınlara yılda bir kere smear yapılmalı tavsiye edilirken, 30 yaşından büyüklere ise 3 defa ardışık smear sonucu negatif ise 2-3 senede bir smear testi tekrarlanması gerekir.
Smear Testi Neden Yaptırılır?
Pap smear (Pap test) kadınların rahim ağzı kanseri ya da prekanser kanseri konusunda taranmasında tercih edilen bir testtir. Pap smear, prekanseröz veya kanserôz lezyonları henüz tedavi edilebilecekleri dönemlerde yakalamak için çok önemlidir.
Smear Testi Nasıl Yapılır?
Smear Testi, rahim ağzındaki hücrelerde herhangi bir anormallik olup olmadığını öğrenmek için çok önemlidir. Rahim ağzı olan bölgeden 5-10 saniye gibi kısa zaman içinde ağrısız bir şekilde fırça yardımıyla sürüntü alınarak yapılır. Rahim ağzında oluşan sıvıdan örnek alınır.
Ayrıca rahimin vajina içinde yer alan kısmı incelenerek, jinekolojik muayene sırasında spekulum uygulaması ile gözle görülebilen kısım değerlendirilir. Rahim ağzı muayenesi yapılırken doğum yapmamış kadınlarda ortası delik yuvarlak bir yapı olarak görülür. Vajinal doğum yapmış olan kadınlarda orta kısım yatay bir çizgi halini almıştır.
Smear Testi Kimlere Yapılır?
Smear testi sonucu nasıl değerlendirilir ya da kimlere yapılması gerekir gibi sorular çoğu zaman sorulur. Smear testi ile serviksdeki henüz kanser olmamış ancak kanser yapabilecek olan hücreler tespit edilir. Serviks kanseri genel olarak 35-55 yaş arasında rastlanan bir durumdur.
20 yaş altında nadir görülür. Özellikle 65 yaş üzerinde de hastalık görülebildiğinden cinsel olarak aktif olan tüm kadınlara 70 yaşına kadar düzenli olarak Pap smear testi yaptırılması önerilir. Hiçbir belirti vermeden , yıllar sonra ilerlemiş bir problem görülebilir. Bu yüzden rutin kontroller ihmal edilmemelidir.
Hamile Kadınlar Smear Testi Yaptırabilir Mi?
Hamilelikte smear testi yaptırılabilir. Uzun bir süre geçmişse gebeliğin ilk üç ayı içinde rutin smear testi doktor tarafından hamile olan hastaya uygulanabilir.
Smear testini ilk cinsel ilişkiden 3 yıl sonrasından ve 21 yaşından itibaren düzenli olarak her sene yaptırılmalıdır. Kadının cinsel olarak aktif olması, birden çok partneri olması ya da daha önceki smear testlerinde sonucu anormal hücre saptanmış olması risk faktörleri arasında yer alır.
Smear Testi Ne Sıklıkla Yapılmalıdır?
Smear testi 21 yaşı itibariyle başlanarak, 21-29 yaş arası 2 senede 1 defa yapılmaya başlanmalıdır. Cinsel yaşantı daha önce aktif olmuş olsa da, 21 yaşından önce smear testi yapılması uygun değildir. Arka arkaya 3 smear testi normal sonuçlu olmalıdır.
Son 10 sene içinde anormal sonuç veren test sonucu olmamalıdır. Smear ya da Pap Smear adı verilen bu test kadınlar için son derece önemlidir. Genel olarak kadınların sağlık sorunu olmasa bile yılda bir kez jinekolojik muayene olması erken teşhis açısından dikkat edilmesi gereken bir konudur.
Bu rutin kontroller esnasında;
- Rahim ağzında yara, kızarma ya da renk değişikliği
- Enfeksiyon, mantar ve bakterilerin tespiti
- Rahimde polip ve myom olup olmadığı ve rahîm duvarında kalınlaşma durumu
- Yumurtalıklar ve yumurta sayısında azalma olup olmadığı gibi konuların değerlendirilmesi yapılır.
Eğer rahim ağzında herhangi bir sorun görülmezse her yıl smear yapılmasına gerek duyulmaz. 3 yılda bir smear testi yeterli olacaktır. Anormal hücrelerin varlığı bu şekilde daha kolay tespit edilir.
Smear Testi İçin Doktor İrem Yengel’den Randevu Alabilirsiniz.
Smear Testinden Önce ve Sonra Nelere Dikkat Edilmelidir?
Rahim ağzı kanserini erken teşhis eden Smear alınmadan önce 48 saat içinde cinsel ilişkiye girilmemiş olması, vajinanın yıkanmamış olması, vajinaya herhangi bir ilaç, krem gibi uygulamaların yapılmamış olması testin doğruluğu için önemlidir.
Genital enfeksiyon söz konusu ise önce tedavi edilmeli daha sonra smear için örnek alınmalıdır. Cinsel olarak aktiflik, denizde havuzda yüzme gibi tüm konular test sonrası serbesttir. Bazen jinekolojik muayene sırasında alınan örnek sıvıya bağlı lekelenme şeklinde kanamalar meydana gelebilir.
Bu kanama birkaç gün içinde kendi kendine geçecektir. Bununla ilgili bir endişeye kapılmanıza gerek yoktur.
Smear Testi Ne Sıklıkla Tekrarlanmalıdır?
Pap smear testinin ne sıklıkla tekrarlanması gerektiği, birçok faktöre bağlı olarak değişebilir, ancak genel kılavuzlar aşağıdaki gibidir:
- 21-29 Yaş Arası Kadınlar: Bu yaş grubundaki kadınlar genellikle her üç yılda bir Pap smear testi yaptırmalıdır.
- 30-65 Yaş Arası Kadınlar: Bu yaş grubundaki kadınlar için önerilen sıklık, her üç yılda bir Pap smear testi veya her beş yılda bir HPV testi ile birlikte Pap smear testi yapılmasıdır.
- 65 Yaş Üstü Kadınlar: 65 yaşın üzerindeki kadınlar, önceki testleri normal sonuçlar vermişse ve son 10 yıl içinde anormal bir sonuç almamışlarsa, Pap smear testlerini durdurabilirler.
Bu öneriler, genel kılavuzlardır ve kişisel tıbbi geçmiş, risk faktörleri ve doktor tavsiyeleri gibi faktörlere göre değişiklik gösterebilir. Özellikle, düzensiz sonuçlar alındıysa veya belirli risk faktörleri varsa, doktor daha sık test yapılmasını önerebilir.
Smear Test Sonucunun Değerlendirilmesi
Rahim ağzından alınan sıvı ile Pap-Smear testi yapıldıktan sonra örnekler lam denilen bir cama sürülerek mikroskop altında yayılır ve lam üzerindeki hücreler ile ilgili deneyimli bir patolog tarafından mikroskobik olarak değerlendirme yapılır.
Yapılan test sonucunda herhangi bir kanseröz hücre tipine rastlanmadı ise sonuç negatif demektir. Olumsuz bir durum görülürse hemen uygun tedaviye başlanır. Hayat kurtarıcı bu test sayesinde birçok kişi erken teşhis edilmiş ve hastalığı atlatarak, kısa süre de sağlığına kavuşmuştur.
Test Sonucu Yanlış Çıkabilir Mi?
Bütün testlerde olduğu gibi smear testi de yanlış sonuç verebilir. Standart smear testinin kanser tespit etme oranı her defasında yaklaşık olarak için %70 civarındadır.
Testin düzenli bir şekilde tekrar edilmesi ile bu oran %90’ların üzerine çıkabilir. Bu durumda smear testi kanser ve öncü olan lezyonları %30 oranında atlasa da erken tanı konulmasına yardımcı olur.
Gerekli Durumlarda Yapılması Gereken Diğer Testler
HPV testi genel olarak bir Pap smear testi ile aynı anda yapılacaktır. Bu testte yine dokudaki anormallikleri ya da kanser olup olmadığını kontrol etmek için, rahim ağzınızdan sürüntü alınarak yapılır ve Hpv’nin olup olmadığı, varsa hangi tip olduğu araştırılır.
Smear testinden alınan aynı sürüntü kullanılarak ya da servikal kanaldan ikinci bir sürüntü alınarak bir HPV testi yapılabilir..
Smear ve HPV Testinde Çıkan Olumsuz Sonuçlar Nelerdir?
Smear testlerinin genelinde negatif sonuç çıktığı görülür. Eğer sadece normal görünümde olan rahim ağzı hücreleri görülmüşse negatif bir sonuç çıkmış demektir.
Test sonucunuz normal olsa bile düzenli olarak yılda bir kere jinekolojik muayene ve smear testi yaptırmanız tavsiye edilir. Smear testi ile aynı zamanda enfeksiyonlar da tespit edilip tedaviye başlanabilir.
Smear ve Hpv testi sonucunda HPV testi pozitif (Tip 16-18) ya da smear testi anormal çıkarsa kolposkopi yapılması gerekecektir. HPV (insan papilloma virüsü) kadın ve erkeklerde sıklıkla görülen bir virüstür. Genital bölge ile temas sonucu vajinal ya da anal ilişki sırasında bulaşır.
Bazı tipleri siğile yol açarken bazı tipleri rahim ağzı kanserinden sorumlu olabilir.
