Sıcak Kemoterapi (HIPEC) Nedir?

Kanser tedavisinde son yıllarda öne çıkan yöntemlerden biri olan sıcak kemoterapi (HIPEC), özellikle karın içi organlara yayılmış bazı kanser türlerinde umut verici sonuçlar sunmaktadır. Cerrahi operasyonla birlikte uygulanan bu ileri düzey tedavi yöntemi, klasik kemoterapinin ulaşmakta zorlandığı kanser hücrelerine doğrudan müdahale edilmesini sağlar.

Mide, kolon, yumurtalık ve apendiks gibi karın içi organlardan kaynaklanan ve karın boşluğuna yayılmış metastatik tümörlerde tercih edilen HIPEC yöntemi, hem kanserin kontrol altına alınmasını hem de tekrar etme riskinin azaltılmasını hedefler. Bu yazımızda, sıcak kemoterapi nedir, kimler için uygundur, nasıl uygulanır ve ne gibi avantajlar sunar gibi merak edilen tüm soruları detaylı bir şekilde ele alacağız.

Siz de sıcak kemoterapi nedir diyorsanız ve diğer kadın hastalıkları konularında da doğru ve kalıcı bilgileri almak istiyorsanız, Dr. İrem YENGEL ile iletişime geçebilirsiniz.

Sıcak Kemoterapi (HIPEC) Nedir?

Sıcak kemoterapi, tıbbi literatürde HIPEC (Hyperthermic Intraperitoneal Chemotherapy) olarak adlandırılan, ileri düzey bir kanser tedavi yöntemidir. Bu teknik, cerrahi müdahale ile birlikte uygulanan özel bir kemoterapi protokolüdür. Standart kemoterapiden farklı olarak, HIPEC sırasında ısıtılmış kemoterapi ilaçları doğrudan karın boşluğuna verilir. Bu yöntem, özellikle mide, kolon (kalın bağırsak), yumurtalık ve apendiks gibi karın içi organlardan kaynaklanan ve karın zarına (periton) yayılmış kanser türlerinde tercih edilmektedir.

HIPEC uygulamasından önce, genellikle sitoredüktif cerrahi (CRS) olarak bilinen operasyon gerçekleştirilir. Bu işlemde, gözle görülebilen tüm tümör dokuları temizlenir. Ardından, 42–43°C’ye kadar ısıtılmış kemoterapi solüsyonu, özel cihazlar aracılığıyla karın boşluğuna verilir ve belirli bir süre sirküle ettirilir. Bu sayede, cerrahi olarak çıkarılamayan veya mikroskobik boyuttaki kanser hücreleri doğrudan hedef alınır.

Sıcak kemoterapinin temel amacı, kanserin karın dışına yayılmadan önce kontrol altına alınmasını sağlamak, nüks riskini azaltmak ve hastanın yaşam süresini uzatmaktır. Uygulanan yüksek ısı, kemoterapi ilacının etkinliğini artırırken, doğrudan karın boşluğuna verilmesi ise sistemik yan etkilerin azaltılmasına yardımcı olur. Bu yönüyle HIPEC, seçilmiş hastalarda oldukça etkili ve umut verici bir tedavi seçeneği olarak değerlendirilmektedir.

Sıcak Kemoterapi (HIPEC) Hangi Kanser Türlerinde Uygulanır?

Sıcak kemoterapi (HIPEC), özellikle karın içi organlara ya da karın zarına (periton) yayılım gösteren belirli kanser türlerinde tercih edilen, hedefe yönelik bir tedavi yöntemidir. Cerrahi işlemle tümörlerin büyük kısmı çıkarıldıktan sonra, geride kalan mikroskobik kanser hücrelerinin yok edilmesini amaçlar. HIPEC tedavisi, geleneksel kemoterapiye kıyasla daha doğrudan ve etkili bir etki mekanizması sunar.

Sıcak kemoterapinin en sık uygulandığı başlıca kanser türlerini sizler için bir araya getirdik:

Kolorektal Kanser (Kalın Bağırsak ve Rektum Kanseri)

Kalın bağırsak veya rektum kaynaklı kanserler, ileri evrelerde karın boşluğuna yayılabilir. Bu tür metastatik yayılım görüldüğünde, HIPEC yöntemi ile karın içine yayılmış kanser hücreleri hedef alınabilir.

Karın Zarı Kanseri (Peritoneal Karsinomatozis)

Karın zarından kaynaklanan veya başka organlardan peritoneal bölgeye sıçramış kanserlerde, cerrahi temizliğin ardından sıcak kemoterapi uygulanarak mikroskobik düzeydeki hücrelerin ortadan kaldırılması hedeflenir.

Mide Kanseri

Mide kanseri ileri evrelerde periton boşluğuna yayılım gösterebilir. Bu durumda, HIPEC tedavisi cerrahi müdahale ile birlikte uygulanarak etkin bir tedavi seçeneği sunar.

Psödomiksoma Peritonei (Apendiks Kaynaklı Nadir Tümör)

Nadir görülen bu hastalıkta, apendiksten kaynaklanan jölemsi sıvı ve tümör hücreleri karın boşluğuna yayılır. Bu yapılar cerrahi olarak temizlendikten sonra, sıcak kemoterapi ile nüks riski azaltılabilir.

Yumurtalık Kanseri

İleri evre yumurtalık kanserlerinde, tümör karın içine yayılmışsa, HIPEC tedavisi ile operasyon sonrası kalan tümör hücrelerine doğrudan müdahale edilebilir.

Diğer Kanser Türleri

Pankreas kanseri, bazı sarkom türleri ve nadir görülen karın içi tümörlerde de sıcak kemoterapi, hasta özelinde planlanarak uygulanabilir.

HIPEC tedavisinin hangi kanser türlerinde uygulanabileceği, hastanın genel sağlık durumu, tümörün yayılım derecesi ve cerrahiye uygunluğu gibi faktörlere göre belirlenir. Bu nedenle, kişiye özel tedavi planı mutlaka alanında uzman bir medikal onkoloji ve cerrahi ekip tarafından oluşturulmalıdır.

Sıcak Kemoterapi (HIPEC) Tedavi Süreci Nasıl İşler?

Sıcak kemoterapi (HIPEC) tedavisi, karmaşık ancak son derece planlı bir süreçtir. Her hasta için kişiye özel olarak tasarlanan bu tedavi protokolü, detaylı ön değerlendirme, cerrahi müdahale ve sıcak kemoterapi uygulamasından oluşur. Başarı oranını etkileyen en önemli unsur ise her aşamanın titizlikle ve uzman ekipler tarafından yürütülmesidir.

1. Tedavi Öncesi Değerlendirme

HIPEC süreci, hastanın genel sağlık durumunun değerlendirilmesiyle başlar. Bu aşamada kan testleri, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans (MR) gibi görüntüleme yöntemleri ve gerekirse biyopsi işlemleri uygulanır. Amaç, kanserin yayılım derecesini belirlemek ve hastanın bu tedaviye uygun olup olmadığını değerlendirmektir.

Tedavi planı oluşturulurken şu faktörler dikkate alınır:

• Kanserin türü ve evresi
• Tümörün karın içi yayılımı
• Hastanın yaş, genel sağlık ve organ fonksiyonları

Bu değerlendirmeler sonucunda, sıcak kemoterapiye uygunluk onaylanırsa tedavi süreci başlatılır.

2. Sitoredüktif Cerrahi (CRS) Uygulaması

Tedaviye cerrahi müdahale ile devam edilir. Bu işlemde, karın boşluğundaki görünür tüm tümör dokuları cerrahi olarak çıkarılır. Sitoredüktif cerrahi olarak adlandırılan bu işlem, HIPEC’in etkinliğini artırmak için kritik öneme sahiptir. Hedef, tümörün tamamına yakınının çıkarılması ve kemoterapinin yalnızca mikroskobik kalıntıları yok etmeye odaklanmasını sağlamaktır.

3. Isıtılmış Kemoterapi Uygulaması (HIPEC)

Cerrahinin hemen ardından hasta hâlâ anestezi altındayken, karın boşluğuna 42–43°C’ye kadar ısıtılmış kemoterapi solüsyonu verilir. Bu işlem özel cihazlarla gerçekleştirilir ve kemoterapi ilacı yaklaşık 60–90 dakika boyunca karın içinde sirküle edilir.

Isının bu noktadaki işlevi şudur:

• Kemoterapi ilacının kanser hücrelerine daha etkili nüfuz etmesini sağlar
• Kanser hücrelerinin ısıya duyarlılığı nedeniyle yok edilme sürecini hızlandırır
• Yüksek doz ilacın sistemik dolaşıma karışmadan sadece hedef alanda kalmasını sağlar

4. İyileşme ve Takip Süreci

HIPEC işlemi tamamlandıktan sonra hasta yoğun bakım ünitesine alınır ve ilk birkaç gün yakın takip altında tutulur. Bu süreçte karın bölgesinde ağrı, şişkinlik, bulantı ve hafif ateş gibi belirtiler gözlemlenebilir. Bu yan etkiler genellikle geçicidir ve medikal destekle kontrol altına alınabilir.

Hastanede kalış süresi ortalama 5–10 gün arasında değişebilir. Taburculuk sonrası hasta düzenli takip kontrollerine alınır, genel iyileşme süreci ve tedaviye verilen yanıt değerlendirilir.

Sıcak Kemoterapi Kimlere Uygulanabilir?

Sıcak kemoterapi, özellikle karın içi organlardan kaynaklanan veya karın zarına yayılmış kanser türlerinde belirli kriterleri karşılayan hastalara uygulanabilir. Bu tedavi, herkes için uygun olmayabilir; uygulama kararı multidisipliner bir ekip tarafından detaylı değerlendirmeler sonucunda verilir.

HIPEC’in Uygun Olduğu Hasta Grupları:

• Karın zarı (periton) tutulumu olan hastalar: Mide, kolon, rektum, yumurtalık ve apendiks gibi organlardan kaynaklanan tümörlerin karın içine yayılmış olması durumunda.
• Psödomiksoma peritonei gibi nadir, karın zarında jölemsi sıvı birikimiyle seyreden kanserlerde.
• Sitoredüktif cerrahi ile tümör yükünün büyük ölçüde temizlenebileceği durumlarda.
• Genel sağlık durumu cerrahiye elverişli olan hastalar: Kalp, böbrek, akciğer gibi hayati organ fonksiyonları iyi durumda olan, iyileşme potansiyeli yüksek bireyler.
• Hastalığı karın bölgesiyle sınırlı olan ve uzak metastazı bulunmayan hastalar.

Kimler İçin Uygun Değildir?

• Kanseri karın dışına yayılmış olanlar (örneğin karaciğer, akciğer gibi uzak organ metastazları olanlar),
• Yoğun tümör yüküne sahip ve cerrahi olarak temizlenmesi mümkün olmayan hastalar,
• Ciddi organ yetmezliği veya genel durumu cerrahiye elverişli olmayan hastalar için HIPEC önerilmez.

Unutulmamalıdır ki HIPEC kararı; kanserin tipi, evresi, yayılımı ve hastanın genel durumu gibi birçok faktöre göre değerlendirilir. Bu nedenle kesin uygunluk ancak uzman bir ekip tarafından yapılan tıbbi değerlendirme sonrasında belirlenebilir.

Sıcak Kemoterapinin (HIPEC) Avantajları Nelerdir?

Sıcak kemoterapi (HIPEC), karın içi kanserlerde uygulanan yenilikçi bir tedavi yöntemi olarak, geleneksel kemoterapiye kıyasla birçok önemli avantaja sahiptir. Bu yöntemde ilaçlar doğrudan karın boşluğuna uygulanır ve yüksek ısı ile birlikte dolaştırılır. Bu yaklaşım, hem kanser hücrelerinin etkili şekilde hedef alınmasını sağlar hem de sistemik yan etkilerin azaltılmasına yardımcı olur.

Sıcak kemoterapinin başlıca avantajlarını sizler için bir araya getirdik:

🎯 Hedefe Yönelik Etki

HIPEC tedavisinde, kemoterapi ilacı doğrudan karın boşluğuna verilir. Bu sayede yalnızca kanserli hücrelere odaklanılırken, sağlıklı dokulara olan zarar en aza indirilir. Lokal uygulama, sistemik kemoterapinin yaygın yan etkilerine kıyasla daha kontrollü bir tedavi sağlar.

💊 Yüksek Doz Kullanımı

Isıtılmış kemoterapi sırasında kullanılan ilaç dozu, damar yoluyla verilen klasik kemoterapiye göre daha yüksek olabilir. Bu durum, kanser hücrelerinin yok edilme oranını artırır ve tedavi etkinliğini yükseltir. Yüksek sıcaklık, ilacın hücre zarından geçişini kolaylaştırarak tümöre daha güçlü bir saldırı imkânı sunar.

⏱ Tek Seansla Etkili Olabilir

HIPEC, genellikle cerrahi müdahale ile eş zamanlı uygulanır. Sitoredüktif cerrahi sonrası yapılan tek bir HIPEC seansı, bazı hastalar için yeterli olabilir. Bu sayede aylar süren kemoterapi protokollerine gerek kalmadan, hızlı ve yoğun bir tedavi sağlanabilir.

Sıcak Kemoterapi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Karın içi kanser tedavisinde umut verici bir yöntem olarak öne çıkan sıcak kemoterapi (HIPEC), hem uygulama tekniği hem de sonuçları açısından hastalar ve yakınları tarafından merak edilmektedir.

Özellikle klasik kemoterapiden farklı bir yaklaşım sunması nedeniyle, sıcak kemoterapi hakkında çok sayıda soru gündeme gelir. Aşağıda, HIPEC tedavisiyle ilgili en çok sorulan ve en kritik 10 soruyu uzman yanıtlarıyla birlikte derledik.

Bu bölümde, Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. İrem Yengel’in uzman görüşleri doğrultusunda sıcak kemoterapi ile ilgili en çok merak edilen soruları cevaplıyoruz.

Sıcak kemoterapi tam olarak nedir?

Sıcak kemoterapi (HIPEC), karın içi kanserlerde uygulanan bir tedavi yöntemidir. Tümörlü dokular cerrahiyle temizlendikten sonra, 42–43°C’ye kadar ısıtılmış kemoterapi ilacı karın boşluğuna verilerek doğrudan kanser hücrelerine temas ettirilir.

HIPEC kimlere uygulanabilir?

Bu tedavi, mide, kalın bağırsak, yumurtalık ve apendiks gibi karın içi organlara yayılmış kanser türlerinde; doktor değerlendirmesiyle uygun görülen hastalara uygulanabilir. Özellikle periton yayılımı olan hastalarda tercih edilir.

Standart kemoterapiden farkı nedir?

Standart kemoterapi damar yoluyla tüm vücuda yayılırken, HIPEC sadece karın içine uygulanır. Böylece hedefe odaklı bir etki sağlanır ve sistemik yan etkiler daha az görülür.

İşlem ne kadar sürer?

Cerrahi müdahale birkaç saat sürebilir. HIPEC uygulaması ise genellikle 60 ila 90 dakika arasında sürer. Bu süre boyunca kemoterapi solüsyonu karın boşluğunda dolaştırılır.

Isının özel bir amacı var mı?

Evet. Isı, kanser hücrelerinin yok edilmesini kolaylaştırır ve kemoterapi ilacının tümör dokularına daha etkili nüfuz etmesini sağlar.

Tedavi sırasında veya sonrasında ağrı olur mu?

İşlem anestezi altında yapıldığı için ağrı hissedilmez. Ancak işlem sonrasında geçici olarak karın ağrısı, şişkinlik ve mide bulantısı gibi yan etkiler görülebilir.

HIPEC tek seferlik bir işlem midir?

Çoğu hasta için tek seans yeterli olabilir. Ancak bazı durumlarda doktor kontrolünde ek sistemik kemoterapi süreçleriyle kombine edilebilir.

Sıcak kemoterapinin yan etkileri nelerdir?

Yan etkiler kişiden kişiye değişmekle birlikte; ateş, bulantı, yorgunluk, geçici bağırsak problemleri ve karın ağrısı gibi şikâyetler gözlemlenebilir. Bu etkiler genellikle kontrol altına alınabilir.

HIPEC tedavisinin başarı oranı nedir?

Başarı oranı; kanserin türü, evresi, tümör yükü ve cerrahinin başarısına göre değişkenlik gösterir. Ancak uygun hasta grubunda yaşam süresini uzatma ve nüks riskini azaltma açısından etkili olduğu birçok çalışmayla gösterilmiştir.

Sıcak kemoterapi, her hastada aynı şekilde uygulanmayan, kişiye özel olarak planlanması gereken gelişmiş bir tedavi protokolüdür. Eğer siz de HIPEC hakkında daha fazla bilgi almak, değerlendirme yaptırmak veya tedavi planınızı oluşturmak istiyorsanız, Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. İrem Yengel ile iletişime geçebilirsiniz.