Bartholin kisti oldukça önemli bir konudur. Kadınların üreme sistemi, vücut fizyolojisini doğrudan etkileyen karmaşık bir biyolojik sistemdir ve birçok farklı türde dokunun işlev gördüğü bir yapıya sahiptir. Bu sistem, kadınların sağlığı ve üreme yetenekleri için kritik bir rol oynamaktadır. Ancak, bu karmaşıklık beraberinde çeşitli sağlık sorunlarını da getirebilir.
Bu yazıda, kadın üreme sisteminin dış ortamla en çok temas eden noktası olan vulva bölgesinde ortaya çıkan Bartholin kisti gibi bir sağlık sorununa odaklanacağız. Bartholin kisti, kadınların sağlığı üzerinde önemli etkilere sahip olan bir rahatsızlık olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bartholin Kisti Nedir?
Bartholin bezi, kadın üreme sisteminin önemli bir parçasıdır ve vajinal açıklığın her iki yanında bulunur. Bu bez, cinsel birleşme esnasında vulva ve vajinanın kayganlığını sağlayan özel salgıların üretildiği yerdir. Ancak, bazı durumlarda bu bezin salgı kanalları çeşitli nedenlerle tıkanabilir ve bu tıkanma sonucunda bezin içi sıvı dolmaya başlar. İşte bu durum, Bartholin kisti olarak adlandırılan içi sıvı dolu şişliklerin oluşumuna yol açar.
Bu kist, nadir görülen bir rahatsızlık olmasına rağmen, ergenlik sonrası kadınlarda ve menopoz öncesi dönemde ortaya çıkabilir. Genellikle bu kistler, enfekte olmadığı sürece ciddi klinik şikayetlere neden olmazlar. Ancak, kistin içeriği iltihaplanırsa, vulva-vajina bölgesinde yaygın enfeksiyonların riskini artırabilir. Bu nedenle, Bartholin kisti teşhis edildiğinde ve iltihaplanma belirtileri görüldüğünde, kistin erken dönemde boşaltılması ve tedavi edilmesi önemlidir.
Bartholin apsesi, kadınların sağlık ve konforunu etkileyebilecek bir durum olabilir, bu nedenle bu konuda bilinçli olmak ve gerektiğinde tıbbi yardım almak önemlidir.
Siz de bartholin kisti nedir diyorsanız ve diğer kadın hastalıkları konularında da doğru ve kalıcı bilgileri almak istiyorsanız, Dr. İrem YENGEL ile iletişime geçebilirsiniz.
Bartholin Kisti Neden Oluşur?
Bez içinde sıvı dolu kistlerin gelişiminin temel nedeni, Bartholin bezinin salgılarını vajinaya aktarmak üzere tasarlanmış kanalların tıkanıklıklarının ortaya çıkmasıdır. Bu durum, aşağıda sıralanan nedenlerle Bartholin apsesi gelişimine yol açabilir:
- Travma: Vajina girişi, fiziksel travma veya cinsel aktivite sırasında yüzey dokularının sürtünme nedeniyle zarar görmesi sonucu kanal ağzı, cilt elemanları ile tıkanabilir. Bu tür travmatik olaylar, Bartholin bezinin normal işlevini engelleyebilir.
- Tahriş: Vulva veya vajina girişine uygulanan çeşitli kimyasallar, dokuların tahriş olmasına veya bu kimyasalların kalıntıları nedeniyle kanalın tıkanmasına yol açabilir. Kimyasal maddelerin ciltle teması sonucu oluşan tahriş, Bartholin kistinin oluşma riskini artırabilir.
- Cildin Anormal Büyümesi: Özellikle ergenlik sonrası dönemde adet döngüsündeki düzensizlikler sonucu vulva ve vajina dokuları kontrolsüz bir şekilde büyüyebilir ve gelişebilir. Bu büyüme ve gelişme, kanal ağzında daralmalara veya tıkanmalara neden olabilir, Bartholin kisti riskini artırabilir.
- Enfeksiyon: Bazı bakteriyel veya viral enfeksiyonlar, vajina ve vulva dokularının iltihaplanmasına ve ödem gelişmesine yol açabilir. Bu iltihaplanma ve ödem, kanalın tıkanmasına neden olabilir ve sonucunda Bartholin kisti oluşabilir.
Kist, bu nedenlerin bir veya birkaçının bir araya gelmesi sonucu gelişebilir. Bu sebeplerle ilgili risk faktörlerini anlamak, kistin önlenmesi ve tedavisi için önemlidir.
Bartholin Kistinin Belirtileri Nelerdir?
Bartholin bezinde biriken salgının miktarına bağlı olarak gelişen kist, genellikle bezelye büyüklüğünde başlar ve zamanla yavaşça büyüyerek “1,5-2 cm” çapa ulaşabilir. Bu nedenle, klinik belirtiler hastadan hastaya değişkenlik gösterebilir. Küçük boyuttaki kistler, hastalar tarafından genellikle hissedilmez ve bu nedenle semptomlar göstermeyebilirler.
Kistin boyutu arttıkça, bazı belirtiler ortaya çıkabilir. Bu belirtiler arasında ağrısız bir şekilde vajina girişinde hissedilen şişlik, kızarıklık, rahatsızlık hissi ve cinsel aktivite sırasında rahatsızlık veya ağrı şikayetleri bulunabilir. Kist enfekte olursa, şişlik ağrılı hale gelebilir, kızarıklık ve ısı artışı yaşanabilir, hareketle hassasiyet olabilir ve hatta ateş, yürüme güçlüğü ve cinsel aktivite esnasında şiddetli ağrı görülebilir. Bazı durumlarda kist içeriği vajina açıklığına drene olabilir ve iltihaplı akıntı oluşabilir.
Bu kist şüphesi olan hastalarda, detaylı bir bölge muayenesi yapılır ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar açısından gerekli tetkikler gerçekleştirilir. Ayrıca, 40 yaş ve üzeri hastalarda ve menopoz sonrası dönemde olanlarda vulva-vajina kanserleri açısından tarama tetkikleri de uygulanabilir. Gerekli durumlarda, bölgenin görüntüleme tetkikleri kullanılarak kist teşhisi konulur ve uygun tedavi planları oluşturulur. Bu, hastanın sağlığını korumak ve rahatsızlığını tedavi etmek için önemli bir adımdır.
Bartholin Kisti Teşhisi Nasıl Konulur?
Bartholin kisti veya apsesi şüphesiyle karşılaşıldığında, doktor hastanın tıbbi öyküsünü alacaktır. Bu öykü, hastanın semptomlarını, rahatsızlığın başlama sürecini ve diğer sağlık durumlarını içerir. Ardından, pelvik muayene yapılır; bu muayene sırasında Bartholin parçası veya apsesinin boyutu, kıvamı ve hassasiyeti değerlendirilir.
Ayrıca, apsenin sebebini anlamak için vajinal sıvı örneği alınabilir ve bazı kan tetkikleri istenebilir. Bu tetkikler, enfeksiyonun türünü ve ciddiyetini belirlemeye yardımcı olabilir.
Eğer hasta menopoz dönemine girmişse ve 40 yaş üzerindeyse, vulva-vajina kanseri açısından ek araştırma testleri yapılabilir. Bu testler, kanser riskini değerlendirmek amacıyla kullanılır. Bu kadınlarda, kitleden biyopsi alınması gibi daha ileri teşhis yöntemleri de uygulanabilir. Bu şekilde, hastanın sağlığına yönelik daha kapsamlı bir değerlendirme yapılır ve uygun tedavi planı oluşturulur.
Bartholin Kistinin Tedavisi Nedir?
Kistin boyutu küçükse ve hastada herhangi bir şikayet yaratmıyorsa, genellikle tedavi gerektirmez. Ancak, bu bölgede kistin büyümesi, tekrarlama eğilimi göstermesi veya enfeksiyon riski taşıması durumunda tedavi gereklidir. Tedavi seçenekleri, kistin boyutuna, hastanın şikayetlerine, enfeksiyon durumuna ve apse oluşturup oluşturmadığına bağlı olarak değişebilir. Tedavi seçeneklerini sizin için bir araya getirdik.
- Oturma Banyoları: Küçük, basit ve enfekte olmayan kistler için, üç ya da dört gün boyunca günde birkaç kez ılık suya oturmak önerilebilir. Bu, kistin kendi kendisine yırtılmasına veya boşalmasına yardımcı olabilir.
- Cerrahi Drenaj: Enfekte olmuş veya büyük kistlerin tedavisi için cerrahi drenaj gerekebilir. Bu işlem, lokal veya genel anestezi altında gerçekleştirilebilir. Tıkanmış kanalların dışarı doğru açılması, kistin içeriğinin boşaltılması için bir tedavi yöntemi olarak kullanılır. Bu işlem sonrasında, hastanın rahatlaması ve kistin boyutunun zaman içinde normale dönmesi beklenir.
- Gümüş Nitrat Uygulaması: Diğer bir cerrahi seçenek, apse üzerine küçük bir delik açılır, içerisinde bir süre gümüş nitrat bulundurularak yapılır. Bu yöntemle apsenin boşaltılması amaçlanır ve ardından gümüş nitrat çıkarılır. Bu işlem, Bartholin bezinin eski yapısına dönmesine yardımcı olabilir.
- Word Kateter Yöntemi: Bu yöntemde, apse veya kist küçük bir delikle açılır, içeriye Word kateterin balon kısmı yerleştirilir ve balon şişirilir. Kateterin diğer ucu vajene yerleştirilir. Bu kateter, içerideki sıvının dışarı atılmasına yardımcı olur. Kateter genellikle yaklaşık bir ay boyunca bu bölgede bırakılır ve kist veya apsenin nüks riskini azaltabilir.
- Antibiyotik Tedavisi: Doktor, kistin enfekte olduğunu belirlerse ve enfeksiyonun cinsel yolla bulaşan bir türü ise antibiyotik reçete edebilir. Ancak apse cerrahi yolla boşaltılırsa, antibiyotik tedavisine gerek duyulmayabilir.
Tedavi seçeneği, hastanın özel durumuna ve kistin özelliklerine bağlı olarak belirlenir. Bu nedenle, Bartholin kisti veya apsesi şüphesiyle karşılaşıldığında, doktorunuz en uygun tedaviyi belirlemek için detaylı bir değerlendirme yapacaktır.
Bartholin Kisti Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Bartholin apsesi oldukça merak edilen bir konudur. Bu yüzden sizlerin merak ettiği tüm soruları tek çatı altında toplamak istedik.
Bartholin kistleri kendiliğinden geçer mi?
Bartholin kistinin kendiliğinden iyileşmesi için, kistin patlaması ve içeriğinin tamamen dışarı boşalması gerekmektedir. Bu aşamada, doktor tarafından verilen antibiyotikler ve ağrı kesici ilaçlarla geçici bir rahatlama sağlanabilir. Ancak bu durumda unutulmaması gereken bir nokta, Bartholin kistinin kendiliğinden patlaması sonucu içeriğin dışarı atılması durumunda, kistin tekrar oluşma olasılığının bulunmasıdır.
Bu nedenle, kistin tekrarlamasını önlemek ve uzun vadeli bir çözüm elde etmek için uzman tavsiyelerine uyulması önemlidir. Tedavi seçenekleri ve takip yöntemleri, hastanın durumuna ve kistin özelliklerine bağlı olarak belirlenir ve bu sayede daha etkili sonuçlar elde edilebilir.
Bartholin kisti tehlikeli midir?
Bartholin kisti genellikle tehlikeli bir durum değildir, ancak bazı durumlarda sorunlar yaratabilir. Bartholin bezinde biriken sıvının dışarıya çıkamaması sonucu oluşan bu kistler, genellikle ağrısızdır ve küçük boyutta başlar. Bu küçük kistler, genellikle kendiliğinden patlayarak veya dışarıya boşalarak düzelirler.
Bartholin kistleri kimlerde görülür?
Bartholin kisti genellikle genç ve aktif cinsel hayatı olan kadınlarda daha sık görülen bir durumdur.
Kız çocuklarında bartholin kisti olur mu?
Bartholin bezleri ergenlik sonrası dönemde aktif hale geldiği için, çocukluk döneminde Bartholin kisti görülme olasılığı oldukça düşüktür.
Bartholin kisti patlar mı?
Evet, Bartholin kisti zaman zaman patlayabilir. Bartholin apsesi, içinde biriken sıvının kanallarda tıkanması sonucu oluşur. Bu sıvı zamanla birikir ve kistin boyutu artar. Kistin içinde biriken basınç arttıkça, kist kendiliğinden patlayabilir. Patlama sonucu kistin içeriği dışarıya boşalır ve bu süreçte ağrı, şişlik ve rahatlama hissi yaşanabilir.
Kistin patlaması, genellikle acı verici bir olay değildir, ancak enfeksiyon riski taşıyabilir. Enfekte olmuş bir Bartholin kisti daha fazla ağrıya ve rahatsızlığa neden olabilir ve tedavi gerektirebilir. Bu nedenle, Bartholin apsesi belirtileri gözlemlendiğinde veya kist patladığında bir sağlık profesyoneline danışmak önemlidir.
Bartholin kistini sıkabilir miyim?
Bartholin kistini sıkmak veya patlatmaya çalışmak önerilmeyen bir yaklaşımdır. Bartholin kisti, vajina yakınında yer aldığı için hassas bir bölgede bulunur ve bu tür müdahaleler enfeksiyon riskini artırabilir veya kisti daha da kötüleştirebilir.
Kistin sıkılması veya patlatılması, cilt altındaki bakterilerin daha derinlere ve kan dolaşımına geçmesine neden olabilir, bu da enfeksiyon riskini artırır. Ayrıca, böyle bir müdahale sırasında enfekte olmuş bir kist patlarsa, bu durum daha fazla ağrı ve rahatsızlığa yol açabilir.
Bartholin kisti için krem verilir mi?
Kist ve enfeksiyon durumlarına bağlı olarak, Bartholin apsesi tedavisi kişiden kişiye farklılık gösterebilir.
Bartholin kistinden nasıl korunulur?
Bartholin kistinin tam olarak neden geliştiği net bir şekilde anlaşılamamıştır, bu nedenle bu durumu tamamen önlemek pek mümkün olmayabilir. Ancak, bazı Bartholin kisti vakalarının cinsel yolla bulaşan bakterilerle ilişkilendirildiği bilinmektedir. Bu nedenle korunmasız cinsel temastan kaçınmak, enfeksiyon riskini azaltmak için önemlidir.
Ayrıca, genital hijyen önemlidir. Temizlik kurallarına dikkat etmek ve genital bölgenin düzenli bakımını yapmak, kistin apseleşip enfekte olma olasılığını azaltabilir. Ancak, bu önlemler kist gelişimini tamamen engelleyemeyebilir, bu nedenle herhangi bir şüpheli semptom ortaya çıktığında veya Bartholin kisti belirtileri görüldüğünde bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir.
Bartholin kisti cinsel ilişkiye engel olur mu?
Eğer Bartholin kisti küçükse, genellikle cinsellikten kaçınmaya gerek yoktur. Ancak, kist ilerlemiş veya enfekte olmuşsa, ilişki sırasında ağrı, acı ve rahatsızlık hissedilebilir. Bu gibi durumlarda, zaman kaybetmeden bir sağlık profesyoneline başvurulması önemlidir. Doktor, kistin durumunu değerlendirir ve uygun tedavi seçeneklerini önerir, böylece rahatsızlığın giderilmesi ve sağlığın korunması sağlanabilir.
Bartholin kisti bakirelerde gözükür mü?
Bartholin kisti genellikle cinsel aktivite ile bağlantılıdır, ancak bakire kadınlarda da görülebilir. Bu kistler, Bartholin bezlerinin tıkanması sonucu oluşur ve tıkanma nedenleri cinsel aktiviteye bağlı olabileceği gibi, başka faktörlere de bağlı olabilir.
