Folik Asit Nedir? Ne İşe Yarar?
Folik asit, birçok takviyede ve güçlendirilmiş gıdada bulunan bir B vitaminidir. Folatın sentetik formudur. Folik asit vücudunuz tarafından yeni hücreler üretmek için kullanılır. Hayatınız boyunca normal büyüme ve gelişme için gereklidir.
Folik asit almak özellikle hamilelik öncesinde ve sırasında hayati önem taşır. Gelişmekte olan bir bebeğin düzgün organ gelişimi için önemlidir.
Araştırmalar, hamile kalmadan önce folik asit almanın spina bifida, ensefalosel (nadiren) ve anensefali gibi ciddi nöral tüp defektleri de dahil olmak üzere doğum kusurlarını önlemeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Hamilelik Sırasında Folik Asit Almanın Sağlık Açısından Faydaları
Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl yaklaşık 3.000 bebek nöral tüp defekti ile doğmaktadır. Normalde nöral tüp, gebe kaldıktan 28 gün sonra omurilik ve beyne dönüşür.
Nöral tüp düzgün kapanmazsa, nöral tüp defektleri ortaya çıkar. Anensefali, beynin düzgün gelişmediği bir durumdur. Anensefali ile doğan bebekler hayatta kalamaz.
Spina bifida veya ensefalosel ile doğan bebekler çok sayıda ameliyat, felç ve uzun süreli sakatlıkla karşı karşıya kalabilir.
2015 yılında yapılan bir araştırmaya göre, annenin folik asit takviyesi alması doğumsal kalp kusurları riskini önemli ölçüde azaltmaktadır.
Amerikan kalp derneğine göre, doğuştan kalp kusurları, kalp veya kan damarları doğumdan önce normal şekilde büyümediğinde ortaya çıkar. Kalbin iç duvarlarını, kalp kapakçıklarını veya kalbin arterlerini ve damarlarını etkileyebilirler.
Hamileliğin erken dönemlerinde folik asit takviyesinin yarık dudak ve yarık damağı önlemeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Bu doğum kusurları, hamileliğin ilk 6 ila 10 haftasında ağız ve dudak kısımlarının düzgün bir şekilde birleşmemesi durumunda ortaya çıkar. Durumu düzeltmek için genellikle bir veya daha fazla ameliyat gerekir.
Ne kadar Folik Aside İhtiyacınız Var?
Amerikan obstetri ve jinekoloji birliğine göre, tüm hamile kadınlar günde en az 600 mikrogram (mcg) folik asit almalıdır. Doğum öncesi vitaminlerin çoğu bu miktarda içerir.
Hamile olduğunuzu öğrendikten sonra folik asit almak yeterince erken olmayabilir. Birçok kadın gebe kaldıktan 6 hafta veya daha uzun bir süre sonrasına kadar hamile olduğunu fark etmez. Nöral tüp defektleri hamileliğin ilk ayında, genellikle siz hamile olduğunuzu fark etmeden önce ortaya çıkar.
Nöral tüp defektlerini önlemek üzere vücudunuzda yeterli folik asit bulunduğundan emin olmak için , hamile kalmayı planlayan veya doğurganlık çağında olan kadınlara günde 400 mcg folik asit almasını önerilmektedir.
Daha önce nöral tüp defekti olan bir çocuk doğurduysanız, bir sonraki hamileliğinizden önceki aylarda ve hamileliğinizin ilk birkaç ayında daha yüksek dozda folik aside ihtiyacınız olabilir. Doktorunuz size doğru doz konusunda tavsiyede bulunabilir.
Aşağıdaki durumlarda da daha yüksek dozda folik aside ihtiyacınız olabilir:
- Böbrek hastalığınız varsa ve diyalize giriyorsanız
- Orak hücre hastalığına sahip olmak
- Karaciğer hastalığı varsa
- Günde birden fazla alkollü içecek içmek
- Epilepsi, tip 2 diyabet, lupus, sedef hastalığı, romatoid artrit, astım veya iltihaplı bağırsak hastalığını tedavi etmek için ilaç almak
Folik Asit Nelerde Bulunur?
Doğal folat, yeşil yapraklı sebzeler, pancar ve brokoli gibi birçok gıdada bulunur. Amerika Birleşik Devletleri’nde bazı gıdalar folik asit ile zenginleştirilmiştir. Bunlar şunları içerir:
- Tahıllar
- Pirinç
- Portakal suyu
- Makarna
Zenginleştirilmiş kahvaltılık gevreklerin birçok porsiyonu ihtiyacınız olan folik asidin yüzde 100’ünü içerir. Yine de, yediğiniz her şeydeki folat ve folik asit miktarlarını takip etmediğiniz sürece tam olarak ne kadar aldığınızı bilmek zor olabilir.
Yalnızca gıdalardan yeterli olarak alacağınızın garantisi yoktur, bu nedenle takviye önemlidir. Hamileliğin erken dönemlerinde sabah bulantılarınız varsa, ihtiyacınız olan folik asidi almak için yeterince takviye edilmiş gıdalar yemeniz zor olabilir.Yeterli folik asit aldığınızdan emin olmak için kadın hastalıkları ve doğum uzmanınız genellikle hamilelik öncesinde ve sırasında folik asit içeren bir folik asit takviyesi veya doğum öncesi vitamin almanızı önerecektir. Gıdalardan çok fazla doğal folat alamazsınız. Bununla birlikte, günde 1.000 mcg’den (1 mg) fazla folik asit tüketmemelisiniz.
Sonraki adımlar
Tüm doğum kusurlarını yüzde 100 kesinlikte önlemenin bir yolu yoktur. Hamilelik öncesinde ve sırasında yeterli miktarda folik asit almak riskinizi azaltmaya yardımcı olabilir:
- Nöral tüp defektleri
- Konjenital kalp defektleri
- Yarık damak
- Yarık dudak
- Geleceğinizde hamilelik varsa, günlük rutininize bir doğum öncesi vitamini eklemeyi düşünün. Prenatal vitaminler kapsül, tablet ve çiğnenebilir formlarda mevcuttur. Mide rahatsızlığını önlemek için doğum öncesi vitaminleri yemekle birlikte alın.
Doğru dozda doğum öncesi vitamin almak konusunda her zaman kadın hastalıkları ve doğum doktorunuzla konuşun çünkü çok fazla takviye almak bebeğiniz için toksik olabilir.
Ayrıca diyetinize folik asit ile güçlendirilmiş gıdalar eklemelisiniz. Folik asit konusunda ciddileşmek için hamile olduğunuzu öğrenene kadar beklemeyin. Gebe aldıktan sonra hamileliği fark etmek,yaklaşık gebeliğin 4. haftasına denk geldiği için o zamana kadar çok geç olabilir. İdeal olanı gebelik öncesinde folik asite başlamış olmanızdır. İhtiyacınız olan doğru folik asit miktarını belirlemek için doktorunuzla konuşun.